ron mesland’s Ja Zanna Nee Zanna - blog
Ja Zanna Nee Zanna Achtergronden “Vertaling van Ron Mesland is perfect”(Puur theater)”Fris en pittig Nederlands zonder te zwelgen in woordvondsten”(NRC)
Uit de recensies:
”Vertaler Ron Mesland levert fris en pittig Nederlands zonder te zwelgen in woordvondsten” - aldus NRC. Lees het hele artikel.
“Feestelijke en kleurrijke musical waarin alle cliches worden omgedraaid (...) Hoewel veel van de (...) plotlijnen beter te begrijpen zijn met
die Amerikaanse oorsprong in het achterhoofd hebben vertaler Ron Mesland en regisseur Sieta Keizer de musical op geslaagde wijze naar een
Nederlandse situatie getransponeerd” - Volkskrant - Lees het hele artikel
“Niet alleen de ijzersterke cast zorgt voor een geweldige voorstelling, de kostuums zijn eenvoudig, doeltreffend en passend bij de
personages. (...) De vertaling van Ron Mesland is perfect. Het is pas de tweede musical die hij vertaalt, voorheen vertaalde hij vooral
muziek. De vertaling past perfect bij de tijd van nu, simpel en doeltreffend (...) Is heel Nederlands met verwijzingen naar sporthelden
als Inge de Bruin en Sven Kramer en weet te raken.” Esther Derksen, Puur Theater
“Ja Zanna, Nee Zanna mag dan over heftige thema's gaan, de musical zelf is absoluut niet zwaar. Ron Mesland nam de vertaling en
bewerking voor zijn rekening en laat ook in de Nederlandse teksten humor doorklinken. Waar veel musicals struikelen over
ingewikkelde of ouderwetse teksten is “Ja Zanna, Nee Zanna” helemaal van deze tijd.” Thomas vd Heijden, Musical Info
(…)Het publiek reageert oprecht uitbundig op de vele grappen en woordspelingen die elkaar in een hoog tempo opvolgen.
De cast levert dan ook uitstekend werk af en weet in spel, zang en dans het uiterste uit script en muziek te halen.
Het decor is minimalistisch te noemen (…) Meer hebben de acteurs ook niet nodig. Zij weten zonder hulpmiddelen elk
hun personage energiek en trefzeker neer te zetten. (…) De grote blikvangers, zowel door hun prestaties als ook door de aard
en omvang van hun rol, zijn Boris Schreurs en Matthew Michel. Daarnaast weet iedere acteur zijn of haar moment te pakken
en op eigen wijze te stralen. Een roze feestje dus ook voor de creatives: Sieta Keizer die de regie voor haar rekening nam, en Guillermo Blinker, verantwoordelijk voor de choreografieën. Ron Mesland zorgde voor de ludieke vertaling en bewerking van het oorspronkelijke Zanna, Don’t (...) en de muzikale leiding was in handen van Menno Theunissen. Regina Rorije zorgde voor de voortreffelijke styling van de acteurs.” Stefanie, http://www.musicaljournaal.nl/?p=10226
filmpje links: Interview met Boris Schreurs
voor Margreet Dolman (Betty Asfalt) >
filmpje rechts: Interviews + fragmenten uit
Ja Zanna Nee Zanna repetities,
gefilmd door Avro >>
Tekstfragmenten
& Trivia van
Ja Zanna, Nee Zanna door Ron Mesland
In april 2012 werd ik gemaild door Sieta Keizer van M Lab of ik zin en tijd had om de musical “Zanna Don’t” te vertalen. Jan Rot had geen tijd en had mijn naam genoemd. Na me via Youtube en internet op de hoogte gesteld te hebben van stijl en inhoud leek dit een aardige uitdaging.
Positivisme
De sfeer van het origineel wordt bepaald door de Amerikaanse High School - musical traditie. Elementen van Grease, Xanadu (zie de titel Zanna Don’t), Rent en Glee liggen voor het oprapen.
Wat “Zanna” origineel en zelfs een tikje gedurfd maakt is de combinatie van uitgesproken homo-thematiek met een ongekende frisheid en positivisme. Iedereen die de kunst- en literatuurgeschiedenis van de homo-emancipatie kent weet dat in elke serieus te nemen film en in bijna ieder boek de homo als hoofdpersoon doorgaans een moeizaam leven leidt. Een enkele uitzondering als “Maurice”, de ook verfilmde prachtroman van E.M. Forster uit 1913 daargelaten, is het tot op heden ongewoon om een homothema een puur positieve lading te geven in een kunstuiting. Ook in “Rent” en “Bare” (de musical die ik eerder vertaalde) is de ellende niet van de lucht.
Nee, dan Zanna. Annie M. G. Schmidt, Cole Porter en Hair lijken te herleven in de luchtige score - overgoten met een retro-hippe Love & Peace saus (hip in 2003 toen de musical verscheen). Wie “En nu naar bed” van Annie M.G. Schmidt kent (met boze fee Conny Stuart en goede fee Mary Dresselhuys) of zich de licht absurdistische sfeer van Ja Zuster Nee Zuster voor de geest kan halen snapt waar het heengaat, en dat dan gecombineerd met stevige dans-pop.
Wat ook heel opmerkelijk is: er zijn in “Ja Zanna” lesbo’s, die naast de jongens een gelijkwaardige en ook al positieve rol hebben. Ik geloof niet dat ik dat eerder heb gezien, en ik heb de afgelopen 40 jaar heel wat gezien. En om het helemaal mooi te maken: ook hetero’s worden niet vergeten, en kunnen zich voor het eerst inleven in de rol van de sexuele outcast, een buitenkans. Gezien de populariteit van de Gay Parade moet dit een groot publiek kunnen aanspreken. Er zit in “Ja Zanna” zelfs een heuse “He-Parade”. Natuurlijk zijn er ook clichees: stoere motorpotten en nichten die aan Linedancing doen in cafe de Kittige Cowboy.
Magnus Hirschfeld
Nog wat leuke details: in het origineel heet de school “Heartsville High”, en ligt in een nondescripte omgeving in Amerika. Na wat bladeren in “Van Alle Tijden, Van Alle Culturen” (geschiedenis van de homoseksualiteit) stuitte ik op Magnus Hirschfeld, een van de vroegste en dapperste homo-rechten verdedigers, een Duitse arts die zijn Institut Hirschfeld in de Nazi-tijd moest opdoeken.
In de 19e eeuw werden allerlei termen voor homoseksuelen gebruikt, zoals “Uraniërs”, een term die verwijst naar een verhaal in Het Symposium van de Griekse filosoof Plato. Vandaar dat Hogeschool Hirschfeld in Urania staat. Een omgekeerde wereld waar homoseksualiteit de norm is. Een soort immer-blij Noord Korea, waar niemand weet dat er ook hetero’s zijn - alles onder een crypto militair regime, met een rector die Overste genoemd wordt.
De titel
MLab liet ik kiezen uit He Zanna Ho Zanna en Ja Zanna Nee Zanna. OerZuster Hetty Blok stuurde me een lief e-mailtje naar aanleiding van mijn titelkeuze.
De spelers
tot ik twee jaar geleden “Bare” vertaalde had ik weinig kennis van moderne musicals. Ik vertaalde eerder wel de halve Cole Porter, Harold Arlen en Gershwin - catalogus, maar van Lloyd Webber en zijn nazaten slechts een handjevol nummers. Dus ook de spelers kende ik niet. Vorig jaar, bij de uitvoering van “Bare” door Codarts viel me al op dat er veel zeer getalenteerde mensen in dit circuit rondlopen. Ook nu, bij het rondgooglen op de namen van de medewerkers, ben ik onder de indruk geraakt van de ervaring die deze (in mijn ogen) piepjonge mensen al hebben.
Tijdens de opdracht ging ik bij toeval naar de film “170 Hz”, een prachtige arthousefilm over 2 dove jongeren die een heftige liefdesrelatie doormaken. De mannelijke hoofdrolspeler bleek in “Zanna” mee te spelen - Michael Muller, en is daar een vrolijke nerdy jongen, terwijl hij in de film overtuigend een dramatische rol speelt.
Matthew Michel, die Zanna speelt, is ook een gelauwerde musicalster aan het worden, Elise Berend - die de Zanna-muziek al bij de eerste repetitie van buiten leek te kennen, geen sinecure - speelde o.a. in Mamma Mia, Gino Emnes - ex voice of Holland - in the Lion King (heb ik ook al gemist). En zo kan ik doorgaan, bijvoorbeeld over het bijzondere zang- en komische talent van Jasper van Dijk (Anton), de pittige uitstraling & stem van Jeske (Roberta), de hilarische omroep-nichtenrol van Tijl (Boris Schreurs). Of over Sanguita Akkrum die net zo makkelijk een sergeante als een Amsterdamse cafeehoudster speelt.
Behalve dat iedereen die dit leest zal begrijpen dat hij absoluut naar “Ja Zanna...” moet, al is het maar om al deze mensen bij elkaar te zien, of voor de choreografie van Guillermo Blinker - neem ik me nu ook voor mezelf het plezier te doen om meer musicals te gaan zien - zeker die van M Lab - en hopelijk ook te vertalen.
Ron Mesland 8-6-2012
Voorproefje van twee nummers zoals
ze al na een paar dagen repeteren
klonken bij de perspresentatie.
<<< VIDEO : Een duidelijk geval
met Michael Muller en Gino Emnes
als Max & Stef
VIDEO: Echt geen tijd
met Jeske van de Staak als Roberta
4/6/12
Kijkje bij de repetitie van Ja Zanna...
op de valreep van de eerste try outs
Vandaag(4-6) mocht ik even kijken bij de
repetities, en genoot van een overdonderend
ballet (choreografie Guillermo Blinker) bij
het hilarische nummer Wees een Vent.
De stijl van Village People en Hollywood’s
camp-balletregisseur Busby Berkeley lijken
elkaar hier te ontmoeten. Sanguita (Kika
van Klitheuvel) blijkt een keiharde sergeante.
Een van de lastigste nummers is “Zeg niets...” ,
als in de Musical Binnen de Musical eerst een
zwaar aangezette kitschtranentrekker wordt
geparodieerd en daarna datzelfde nummer
tot een serieus duet transformeert.
Elise Berends - een komisch en serieus talent -
en Gino Emnes kunnen dat prachtig.
Matthew, als Zanna, is voortdurend op
onnadrukkelijke wijze zeer aanwezig.
Het is mooi om te zien dat de
onderlinge verhoudingen echt bijzonder goed
lijken te zijn. Michael staat gezellig mee te
mimen (o, dat hoort bij het nummer...) wat zijn
collega’s doen, Sieta (regie) zit (net als ik
trouwens) vaak te schateren om wat er
op de vloer gebeurt, en er hangt een
wat - ja - verliefde sfeer. Of ligt dat aan mij?
Het is natuurlijk al leuk dat mijn met bloed
zweet en tranen verkregen vertaling tot leven
komt, maar het is helemaal prettig dat het
door zulke leuke & goeie mensen gebeurt.
ron mesland
En wist u dat…
Gino Emnes (Stef) hoofdrol speelde
in The Lion King, Boris Schreurs (Tijl) "So You Think You Can Dance" won,
Elise Berends (Greet) ster was in Mamma Mia, Jeske van de Staak (Roberta) in Grand Hotel, Jasper van Dijk (Anton) in The Secret Garden, Michael Muller (Max) in de prachtige speelfilm "170 Hz", Sanguita Akkrum (Kika) in Carmen van het Noorden en Matthew Michel (Zanna) net bekroond is in Vlaanderen als aanstormend talent voor zijn laatste musical?
ron mesland vertaalpagina’s
Ik ben trots - op spelers, regie, muzikanten, styliste, op de opdracht. Premiere was prachtig (zie foto boven).
Scroll naar onderen voor interview in de Gaykrant, tekstvoorbeelden en wordingsgeschiedenis van deze vertaling.
Nog meer over “Zanna” op de website jazannaneezanna.nl